Wij beschouwen overspannenheid en burn-out als een gevolg van langdurige inzet van de afweermechanismen Valse hoop en Ontkenning van Behoeften. 

Je herkent de afweer Valse Hoop aan gevoelens van urgentie en stress. Er is vaak sprake van een “als ik…, dan…” redenering. Bijvoorbeeld: “Als ik maar heel hard werk, dan wordt mijn baas niet boos.” Hierbij voel je je vaak gespannen, maar soms ook juist heel energiek, alsof je een belangrijk doel hebt waar je naartoe werkt. Je kan vanuit de Valse Hoop té hard gaan werken. Hierbij heb je (onbewust) de hoop dat als je maar hard genoeg werkt, het allemaal goed zal komen. De Valse Hoop probeert je op die manier te beschermen tegen de oude pijn van toen je als kind niet hebt gekregen wat je wel nodig had. De illusie van deze afweer is dat als je nu ontzettend je best doet, je de onvervulde behoeften van vroeger nog kan vervullen. Dit is een illusie omdat het onmogelijk is: het verleden is immers al voorbij. Heel simpel gezegd: als jij vroeger honger hebt gehad kun je als volwassene nog zoveel eten als je wilt, het kan nooit meer de honger stillen van dat kleine kindje dat je was. Dus als je hard werkt voor goedkeuring, aandacht, rust of veiligheid, gaat dit over een oude onvervulde behoefte.

Naast de Valse Hoop is er ook vaak een hoge Ontkenning van Behoeften aanwezig, waarbij jouw eigen behoeftes worden ontkend. Hierdoor is het makkelijk om over je eigen grenzen te gaan. Moeheid maak je weg, je ontkent stress en de behoefte aan rust, en je vindt het heel lastig om hulp te vragen (je kan het toch immers prima zelf). 

Een hoge mate van Valse Hoop en Ontkenning van Behoeften is een gevaarlijke combinatie. Bij de ene afweer werk je te hard (Valse Hoop) en bij de andere afweer heb je het gevoel dat je niets nodig hebt en vertel je jezelf dat het allemaal ‘prima’ gaat (Ontkenning van Behoeften). Hierdoor kan je weken, maanden of zelfs jaren over je grenzen gaan, zonder dat je dat doorhebt. 

In een therapie traject gericht op overspannenheid of burn-out klachten, gaan we eerst jouw stresssysteem stap voor stap tot rust brengen. Dit doen we onder andere met ademhalingstechnieken en door regelmatig rustmomenten in te plannen. Hoewel je dit misschien spannend vindt, is dit wel ontzettend nodig. We brengen daarnaast samen in kaart wanneer de Valse Hoop bij jou het sterkst aanwezig is, hoe die eruit ziet en wat de onderliggende reden is dat je steeds je grenzen over gaat. Daarna zullen we kijken welke behoefte onder dat harde werken ligt en hoe deze zich verhoudt tot wat jij als kind hebt meegemaakt. Als jij kan snappen dat die urgentie om het goed te doen, een bescherming is om oude pijn niet te voelen, kan je de Valse Hoop stap voor stap los gaan laten.